کد مطلب:378 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:288
احکام عاریه
2344 عاریه آن است كه انسان مال خود را به دیگری بدهد كه از آن استفاده كند و در عوض، چیزی هم از او نگیرد.
2345 لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلا لباس را به قصد عاریه به كسی بدهد و او به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.
2346 عاریه دادن چیز غصبی و چیزی كه مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگری واگذار كرده مثلا آن را اجاره داده، در صورتی صحیح است كه مالك چیز غصبی یا كسی كه آن چیز را اجاره كرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم.
2347 چیزی را كه منفعتش مال انسان است مثلا آن را اجاره كرده می تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط كرده باشند كه خودش از آن استفاده كند، نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
2348 اگر دیوانه و بچه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست، اما اگرولی بچه مصلحت بداند كه مال او را عاریه دهد و بچه آن مال را به دستور ولی به عاریه كننده برساند اشكال ندارد.
2349 اگر در نگهداری چیزی كه عاریه كرده كوتاهی نكند و در استفاده از آن هم زیاده روی ننماید و اتفاقا آن چیز تلف شود ضامن نیست ولی چنانچه شرط كنند كه اگر تلف شود عاریه كننده ضامن باشد یا چیزی را كه عاریه كرده طلا و نقره باشد،باید عوض آن را بدهد.
2350 اگر طلا و نقره را عاریه نماید و شرط كند كه اگر تلف شود ضامن نباشد، چنانچه تلف شود ضامن نیست.
2351 اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را كه عاریه كرده به ورثه او بدهد.
2352 اگر عاریه دهند طوری شود كه شرعا نتواند در مال خود تصرف كند مثلا دیوانه شود عاریه كننده باید مالی را كه عاریه كرده به ولی او بدهد.
2353 كسی كه چیزی عاریه داده هر وقت بخواهد می تواند آن را پس بگیرد و كسی هم كه عاریه كرده هر وقت بخواهد می تواند آن را پس دهد.
2354 اگر ظرف طلا و نقره را برای زینت اطاق عاریه بدهند اشكال ندارد،ولی اگر برای استفاده حرام بدهند باطل است.
2355 عاریه دادن گوسفند برای استفاده از شیر و پشم آن و عاریه دادن حیوان نر برای كشیدن بر ماده صحیح است.
2356 اگر چیزی را كه عاریه كرده به مالك یا وكیل یا ولی او بدهد و بعدآن چیز تلف شود عاریه كننده ضامن نیست و در غیر این صورت ضامن است اگرچه مثلا آن را به جایی ببرد كه صاحبش معمولا به آنجا می برده مثلا اسب را در اصطبلی كه صاحبش برای آن درست كرده ببندد.
2357 اگر چیز نجس را برای استعمال خوردن و آشامیدن عاریه دهد باید نجس بودن آن را به كسی كه عاریه می كند بگوید.
2358 چیزی را كه عاریه كرده بدون اجازه صاحب آن نمی تواند به دیگری اجاره یا عاریه دهد.
2359 اگر چیزی را كه عاریه كرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد،چنانچه كسی كه اول آن چیز را عاریه كرده بمیرد یا دیوانه شود، عاریه دومی باطل نمی شود.
2360 اگر بداند مالی را كه عاریه كرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.
2361 اگر مالی را كه می داند غصبی است عاریه كند و از آن استفاده ای ببرد و در دست او از بین برود مالك می تواند عوض مال را از او یا از كسی كه مال را غصب كرده مطالبه كند و نیز عوض استفاده هایی را كه عاریه گیرنده برده می تواند ازاو مطالبه نماید و یا از غاصب بگیرد و اگر عوض مال یا استفاده آن را از عاریه كننده بگیرد او نمی تواند چیزی را كه به مالك می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
2362 اگر نداند مالی را كه عاریه كرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را كه عاریه كرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط كرده باشد كه اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد نمی تواند چیزی را كه به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
2345 لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلا لباس را به قصد عاریه به كسی بدهد و او به همین قصد بگیرد عاریه صحیح است.
2346 عاریه دادن چیز غصبی و چیزی كه مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگری واگذار كرده مثلا آن را اجاره داده، در صورتی صحیح است كه مالك چیز غصبی یا كسی كه آن چیز را اجاره كرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم.
2347 چیزی را كه منفعتش مال انسان است مثلا آن را اجاره كرده می تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط كرده باشند كه خودش از آن استفاده كند، نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
2348 اگر دیوانه و بچه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست، اما اگرولی بچه مصلحت بداند كه مال او را عاریه دهد و بچه آن مال را به دستور ولی به عاریه كننده برساند اشكال ندارد.
2349 اگر در نگهداری چیزی كه عاریه كرده كوتاهی نكند و در استفاده از آن هم زیاده روی ننماید و اتفاقا آن چیز تلف شود ضامن نیست ولی چنانچه شرط كنند كه اگر تلف شود عاریه كننده ضامن باشد یا چیزی را كه عاریه كرده طلا و نقره باشد،باید عوض آن را بدهد.
2350 اگر طلا و نقره را عاریه نماید و شرط كند كه اگر تلف شود ضامن نباشد، چنانچه تلف شود ضامن نیست.
2351 اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را كه عاریه كرده به ورثه او بدهد.
2352 اگر عاریه دهند طوری شود كه شرعا نتواند در مال خود تصرف كند مثلا دیوانه شود عاریه كننده باید مالی را كه عاریه كرده به ولی او بدهد.
2353 كسی كه چیزی عاریه داده هر وقت بخواهد می تواند آن را پس بگیرد و كسی هم كه عاریه كرده هر وقت بخواهد می تواند آن را پس دهد.
2354 اگر ظرف طلا و نقره را برای زینت اطاق عاریه بدهند اشكال ندارد،ولی اگر برای استفاده حرام بدهند باطل است.
2355 عاریه دادن گوسفند برای استفاده از شیر و پشم آن و عاریه دادن حیوان نر برای كشیدن بر ماده صحیح است.
2356 اگر چیزی را كه عاریه كرده به مالك یا وكیل یا ولی او بدهد و بعدآن چیز تلف شود عاریه كننده ضامن نیست و در غیر این صورت ضامن است اگرچه مثلا آن را به جایی ببرد كه صاحبش معمولا به آنجا می برده مثلا اسب را در اصطبلی كه صاحبش برای آن درست كرده ببندد.
2357 اگر چیز نجس را برای استعمال خوردن و آشامیدن عاریه دهد باید نجس بودن آن را به كسی كه عاریه می كند بگوید.
2358 چیزی را كه عاریه كرده بدون اجازه صاحب آن نمی تواند به دیگری اجاره یا عاریه دهد.
2359 اگر چیزی را كه عاریه كرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد،چنانچه كسی كه اول آن چیز را عاریه كرده بمیرد یا دیوانه شود، عاریه دومی باطل نمی شود.
2360 اگر بداند مالی را كه عاریه كرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.
2361 اگر مالی را كه می داند غصبی است عاریه كند و از آن استفاده ای ببرد و در دست او از بین برود مالك می تواند عوض مال را از او یا از كسی كه مال را غصب كرده مطالبه كند و نیز عوض استفاده هایی را كه عاریه گیرنده برده می تواند ازاو مطالبه نماید و یا از غاصب بگیرد و اگر عوض مال یا استفاده آن را از عاریه كننده بگیرد او نمی تواند چیزی را كه به مالك می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
2362 اگر نداند مالی را كه عاریه كرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را كه عاریه كرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط كرده باشد كه اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد نمی تواند چیزی را كه به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.